Valkenburg
Vliegveld in aanleg

10 mei : Veroverd door en heroverd op de Duitsers

Op bijna een kilometer van het gelijknamige dorp lag het 1 km2 grote vliegveld Valkenburg. Het landingsterrein was in het midden van 1939 gedraineerd en geëgaliseerd en vervolgens ingezaaid met graszaad. Door de strenge vorst tijdens de winter 39/40 was veel van het graszaad vernietigd. De draagkracht van de grasmat was op 10 mei dan ook onvoldoende. De ingebruikname op 1 juli stond zelfs op losse schroeven. Het hoeft dan ook geen betoog dat tijdens de Duitse aanval er geen Nederlandse vliegtuigen op Valkenburg waren gestationeerd.
De bewaking van Valkenburg was in handen van twee infanterie-compagnieën, aangevuld met enkele zware mitrailleurs. Verdeeld in drie secties was de daadwerkelijke bewaking van het landingsterrein in handen van 86 man. Zij lagen op twaalf punten rond het vliegveld, in veldversterkingen van hout en grond, en beschikten over in totaal 24 lichte mitrailleurs. De overige twee secties vormden de reserve. Zij zouden zich verschansen in kleidammen aan de noordzijde van het vliegveld. Hier waren voor dit doel schuttersputjes gegraven. Ondanks het open Hollandse landschap leek de verdediging redelijk in orde. Al stond er rond het vliegveld geen luchtafweer.

Plattegrond vliegveld Valkenburg met gevechtsopstellingen; 10 mei 1940


Duitse aanval
Op 10 mei werd rond 3.30 zwaar motorgeronk boven het vliegveld gehoord. Drie kwartier later volgde het eerste Duitse bombardement. Bommen sloegen in bij de gebouwen aan de noordzijde. Hevig geschrokken rende de algemene reserve richting kleidammen. Hier hadden ze al om 3.15 uur moeten liggen. Een tweede Duitse bombardement maakte de wanorde compleet. De schuttersputjes op de kleidammen werden nu ook verlaten en de meeste mannen vluchtten het open veld in.
Omstreeks 4.50 werden parachutisten afgeworpen. Een eerste worp kwam zuidoostelijk, een tweede noordoostelijk van het vliegveld terecht. De tweede groep nam al snel veel Nederlanders krijgsgevangen. Van beide worpen trok een gedeelte vervolgens op naar Valkenburg.
Daar waren om 5.20 uur al 57 Ju-52s transportvliegtuigen geland. Terwijl Duitse jagers de Nederlandse verdedigers bestookten, verlieten de luchtlandingstroepen de vliegtuigen. Tegen deze ruim 600 man goed bewapende troepen waren de Nederlanders kansloos. Om 06.00 uur was de strijd gestreden.
Aan Nederlandse kant vielen 21 gesneuvelden, 161 militairen werden krijgsgevangen gemaakt.
De Duitse toestellen waren ondertussen tot aan de assen in de zachte bodem gezakt. Van een tweede landingsgolf was geen sprake

10 mei 1940 's ochtends genomen Nederlandse verkenningsfoto van Valkenburg. Ju-52s en parachutisten (witte stippen) zijn te herkennen.
Valkenburg ochtend 10 mei


Acties van de LuVA
De LuVA werd op 10 mei onder commando gesteld van het 1e Legerkorps. Deze zou in geval van nood optrekken naar de Hollandse Waterlinie. De nood lag na de Duitse luchtlandingen echter bij de vliegvelden Ockenburg, Ypenburg en Valkenburg, die door haar moesten en ook werden heroverd.
Al om 07.00 uur voerde een C-V van Ruigenhoek een verkenning boven Valkenburg uit. Anderhalf uur later bombardeerden vijf C-Vs het vliegveld. Twintig bommen van 25 kilo werden afgeworpen. Twintig minuten later waren de oude Fokkers behouden teruggekeerd op Ruigenhoek. Rond 09.00 uur voerden twee andere C-Vs een hernieuwde verkenning uit. De resultaten werden gebruikt door drie Fokker C10s die, van Bergen komend, het vliegveld bestookten met 21 bommen van elk 50 kilo.
Het aantal door deze aanvallen beschadigde en vernietigde Ju-52s is niet te geven.

Een van de Fokker C-V jagers/bommenwerpers die Valkeburg bombardeerde
De Fokker C-V/631 bombardeerde Valkenburg


Nederlandse herovering
Rond 08.30 uur werd het vliegveld onder vuur genomen door Nederlandse artillerie. Vervolgens werd het in een onstuimig geleide aanval heroverd. Om 17.30 uur was het vliegveld weer in Nederlandse handen. "Men trof er een ravage aan. Voor en op het terrein lagen vele gesneuvelde Duitsers. Tientallen vliegtuigen waren totaal uitgebrand. Een groot aantal mitrailleurs, geweren en pistolen waren door de gevluchte vijand achtergelaten en lagen links en rechts verspreid. De gevangengenomen Duitsers werden in een hangar opgesloten, waar ze een dondertoespraak van een hevig verontwaardigde majoor moesten aanhoren"
Veel Duitsers trokken zich terug op Valkenburg waar zij zich tot 15 mei wisten te handhaven. Onder de Nederlandse krijgsgevangenen op het vliegveld vielen weinig slachtoffers.