Voor me ligt zijn  necrologie uit de ' Daily Telegraph'. Geen enkele Nederlandse krant besteedde zo uitgebreid aandacht aan hem. Bram van der Stok was te groot voor Nederland. Zijn oorlogstijd is als een jongensboek, zijn verdere leven dat van een man met kracht en doorzettingsvermogen. Toen Bram van der Stok in 1993 stierf was hij één van de meest gedecoreerde oorlogsvliegers.

Jeugd en opleiding
Als zoon van een Shell technicus werd Van der Stok op 13 Oktober 1915 op Sumatra geboren. Zijn kindertijd bracht hij  afwisselend door in. Indië en Nederland. Het Lyceum bezocht hij in Zwitserland, daarna volgde een medicijnenstudie in Leiden. Met meer interesse in roeien, ijshockey en vliegen verliet hij de universiteit. Haalde zijn vliegbrevet bij de LuVA, ging terug naar Leiden om in 1939 te worden opgeroepen voor de mobilisatie. Van der Stok kwam bij de 1e JaVA op De Kooy en vocht mee in de Meidagen.

Vlucht
Na de demobilisatie zette Van der Stok zijn studie voort. Hij sloot zich aan bij het verzet en ondernam drie mislukte pogingen om naar Engeland te vluchten; één keer strandde hun schip op een zandbank, een andere keer werd een garage met daarin hun boot door een verdwaalde vlieguigbom geraakt. In Juni 1941 lukte het eindelijk. In het vrachtschip de 'St Cergue'  bereikte Van der Stok de Schotse kust. Koningin Wilhelmina verleende hem prompt het Bronzen Kruis.
Van der Stok zat op dezelfde 'Engeland'boot als Erik Hazelhoff Roelfzema, de ' Soldaat van Oranje'. De scene komt voor in de film. Niet aan bod komt Van der Stok's pleiten voor een 'weg over het strand'. Gewoon als geheim agent bij Scheveningen aan wal gaan.
Door tegenwerking van de Nederlandse Inlichtingendienst haakte Van der Stok af. Hazelhoff Roelfzma zette door.

RAF
Van der Stok koos voor de luchtmacht. Een korte opleiding bracht hem bij No.91 Spitfire Squadron, gestationeerd op Tangmere. Kort daarna vloog hij in een Spitfire van No.41 squadron vanaf Westhampnett. Met zes overwinningen op zijn naam werd Van der Stok vervolgens boven Frankrijk afgeschoten. De Duitsers sloten hem op in Stalag Luft III.

Great Escape
In dit krijgsgevangenkamp kreeg Van der Stok werk in het kampziekenhuis. Maar ontsnappen was wat hij wilde. Een eerste poging strandde voortijdig, een tweede liep stuk op een valse pas. Op 24 maart 1944 volgde de derde; de beroemde ' Great Escape', die het tot een film bracht. Zo'n 220 gevangenen zouden door een tunnel ontsnappen. Het werden er 75. Van der Stok kroop als 18e uit de tunnel. Slechts drie gevangenen werden niet gepakt. Van der Stok was één van hen. Vijftig gevangengenomen officieren werden op last van Hitler geëxecuteerd.

Pilotenlijn
Na een avontuurlijke tocht bereikte Van der Stok Utrecht. Zes weken later begon een nieuwe vlucht. In een skiff over de Maas, dan fietsend naar Brussel en uiteindelijk in de trein naar Parijs. Door naar Toulouse. Over de Pyreneeën. Door Spanje. En vanuit Gibraltar in een Dakota naar Bristol.

D-Day en tragiek
Van der Stok keerde terug bij No.91 Squadron en nam deel aan D-Day en anti-V1 acties. Na een periode bij No.74 Squadron vloog hij voor het Nederlandse No.322 Sq. met haar basis in het bevrijde Zuid-Nederland.
Eindelijk had hij tijd om zijn familie te bezoeken. Twee broers waren in concentratiekampen overleden ; verzetswerk. Zijn vader was tijdens verhoren door de Gestapo blind gemaakt en half kreupel geslagen.

Carriere
Na de oorlog hielp Van der Stok bij de opbouw van de luchtmacht. In Utrecht sloot hij zijn medicijnenstudie af. Met vrouw en drie kinderen emigreerde hij later naar de USA. Hij specialiseerde zich in gynaecology, maar werkte ook korte tijd op het ruimtelab van de NASA. Uiteindelijk vestigde Van der Stok zich in 1970 als arts met een eigen kliniek op Hawaii. In 1991 ontving hij nog een uitnodiging voor een reunie van no.322 Sq. De afstand was te groot. Van der Stok kwam niet. Twee jaar later overleed hij.
 

Van der Stok, B. ; Oorlogsvlieger van Oranje, Bussum, 1983

Naschrift: Via e-mail kreeg ik de volgende aanvulling:

In het boek "De aal van Oranje" van Jan van Lieshout over pater Lodewijk Bleijs (in Frankrijk reisgenoot van Bob van der Stok na zijn ontsnapping uit Stalag Luft III) wordt aangetoond dat de data die van der Stok vermeldt in Oorlogsvlieger van Oranje over o.a. zijn terugkeer in Engeland op 23 mei 1944 niet kloppen. Pas half juni hebben van der Stok en pater Lodewijk Spanje bereikt volgens van Lieshout. In Het Wapen der Militaire Luchtvaart tijdens de tweede wereldoorlog in Groot Brittanië wordt 12 juli 1944 als terugkeerdatum van van der Stok in Engeland genoemd, terwijl hij zelf dus 23 mei 1944 noemt en beweert de voorbereidingen voor D-day in Engeland te hebben gezien, en op D-day paraat was bij een Engels vliegveld. Dit is ook bekend bij de Sectie Luchtmachthistorie.